Araba, Bizkaia eta Gipuzkoarako Hezkuntza Legean eta curriculum berrian euskal kulturaren transmisioa eta ezagutza bermatzea ezinbestekotzat dugun kultur eragileok, adierazi nahi dugu Hezkuntza Lege-aurreproiektuaren zirriborroa irakurri dugula, eta egiaztatu dugula ez dela bermatzen euskal kultura zehar-lerro izatea, ez oinarrizko hezkuntzan, ez beste hezkuntza-eremu batzuetan ere. Gure irakurketa kritikoaren oinarrizko zutabeak honako hauek dira:

• Kultur hezkuntza edota hezkuntza artistikoa diziplina eta jardun eraginkorrenetariko bat da pentsamendu sortzailea elikatzeko, pentsamendu kritikoa sustatzeko, nortasunaren garapenean laguntzeko, gizarte-kohesioan urratsak egiteko, kulturartekotasuna lantzeko, komunitatea(k) eraikitzeko, eta abar.
• Euskara eta bere kultura bereiziezinak dira.
• Euskara ez da normalizatuko euskarazko kulturgintzaren ekosistema osasuntsurik gabe.
• Euskarazko kulturgintzaren ekosistema osasuntsu bizi dadin ezinbestekoa da euskararen normalizazioa.
• Hezkuntza arautua euskarazko ekosistemaren ezinbesteko eragile da, beste hainbat eragilerekin elkarlanean jardun behar duena, elkar elikatzeko (sortzaile, antolatzaile-bitartekari, hedabide, hezkuntza araututik kanpoko hezitzaile eta zaleekin batera).
• Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza prozesuaren amaieran euskaldun oso izango diren ikasleak hezi nahi baditugu, ezinbestekoa da euskarazko kulturgintzaren transmisioa bermatzea.
• Euskarazko kulturgintzaren transmisioa euskarazko kulturgintzaren historia eta oraina irakastearekin batera, kultur adierazpide ugariren praktikan trebatzea da, eta euskaraz sortzeko grina transmititzea.

      Oinarrizko abiapuntu horietatik Araba, Bizkaia eta Gipuzkoarako Hezkuntza Lege-aurreproiektuaren zirriborroko hainbat alderdik kezka handia eragin digute:

1. Hezkuntza Legearen zirriborroak ez du kokatzen kultur hezkuntza edota hezkuntza artistikoa funtsezko adartzat eta jakingaitzat.
2. Hezkuntza Legearen zirriborroan, testuinguru eta kokapen orokorra egiten denean, ez dago euskararen eta bere kulturaren egoera diglosikoaren inguruko aipurik.
3. Helburuetan ez dago euskal kulturari espresuki uztarturikorik.
4. Ez dago euskal kulturaren transmisioa eta ezagutza bermatzeko erakunde, organo edo funtzio iraunkorrik.

      Gabezia horiek bete, eta euskararen eta bere kulturaren transmisioa bermatzeko oinarriak ezartzeko bidean, jakinarazi nahi dugu proposamen zehatzak egiteko asmoa dugula, jada dokumentu batean bildurik ditugunak, eta Hezkuntza Sailari igorri dizkiogunak.

      Norabide horretan eragin ahal izateko, oinarri eta ikuspegi hauekin guztiekin bat egiten duten sortzaile, kultur eragile, irakasle, hezkuntza eragile eta herritarren atxikimenduak bildu nahi ditugu Hezkuntza Legearen zirriborroa Legebiltzarrean eztabaidatzen denean aldarrikapen hauek plazaratzeko ahalik eta babes handiena izan dezagun.

[Irakurketa kritikoaren testu osoa]